Ijahis idja
Ijahis Idja (anárašgillii: Ijâttes ijjâ ja nuortalašgillii: Iinnteʹmes inn) lea eamiálbmogiid musihkkafestivála, mii lágiduvvo jahkásaččat Anáris borgemánu beallemuttus. Musihkkafestivála lea lágiduvvon jagi 2004 rájes. Festivála ordnejit ovttasbarggus Suoma Sámedikki sámemusihkkaguovddáš, Sámi oahpahusguovddáš ja Anára Sámisearvi sihke máŋggat eaktodáhtolaš bargit. Ijahis Idja lea Suoma sámeguovllu stuorimus sámemusihkkafestivála.
Festivála historjá
rievdatJagit 2004-2006
rievdatJurdda vuosttas dáhpáhusas bođii Sámi oahpahusguovddáža dalá rektoris ja sámedikki hálddahushoavddas. Álgojagiid dáhpáhus lágiduvvui miessemánus. Vuosttas Ijahis Idja ordnejuvvui Anára girkosiidda guovddážis, boares girjeráju šiljus. Dáhpáhus čohkiidii moatti lávus ja smávva lávddis. Loaiddasteaddjin ledje Satu Aikio, Ulla Pirttijärvi, Amoc, Ante Mikkal Gaup, Anára skuvlla oahppit ja váldoartista Wimme, guhte juoiggai girjeráju gáhtu alde. Sámeartisttaid lassin festiválii bovdejuvvojit jahkásaččat máilmmi eará eamiálbmogiid artisttat. Jagi 2004 eamiálbmotguossit bohte Ruošša Jakutias. Festiválaguossit ledje vuosttas jagi čoahkkanan čuohtenár.
Čuovvovaš jagi festivála lágiduvvui Anára guollehámmanis. Dalle loaiddasteaddjin ledje earret eará Niko Valkeapää ja Vilddas-joavku. Guollehámman goittot hilgojuvvui jagi 2006 festivála maŋŋá ja seammás dáhpáhus sirdojuvvui miessemánus borgemánu beallái danin, go Anára árrageassi lei menddo galmmas ja arvves.
Vuosttas guovtti jagi áigge festivála lei oalle smávva, dattege jo jagi 2005 váldokonseartta oktavuođas lei maiddái nuoraidkonsearta ja musihkkaseminára. Nuoraidkonsearta attii mánáide ja nuoraide vejolašvuođa beassat oassálastit dáhpáhussii, muhto maiddái nuorra musihkkajoavkkuide dilálašvuođa čuojahit sin musihka olbmuide.
Jagit 2007-2011
rievdatJagiid 2007-2011 Ijahis Idja ordnejuvvui Sámi oahpahusguovddáža šiljus. Aitosaš konsearttat dollojuvvojedje siste hállas go fas eará festiválabálvalusat, dego Ijahis Ija márkanat, ledje olgun lávuin ja tealttáin. Ijahis Ija márkaniin vuvde árbevirolaš sámi dujiid. Jagiid 2007-2011 áigge festivála stuorui máŋgga láhkai. Das šattai oppa davviriikalaš sámeguovllu festivála, go artisttat bovdejuvvojedje jahkásaččat maiddái ránnjáriikkain. Jagi 2009 váldokonsearttas loaiddastii ruoŧasápmelaš rock-joavku Mollet ja jagi 2010 váldokonsearttas Norgga beale joavku Adjágas. Jagi 2011 váldoartisttat ledje SlinCraze, SomBy-joavku, Wimme ja Niillas Holmberg & Roope Mäenpää, guhte almmustahtte sudno vuosttas cd-skearru lávvardateahkeda váldokonsearttas.
Jagit 2012-2013
rievdatJagi 2012 Ijahis Idja-festivála sirdašuvai aiddo gárvvásmuvvan sámekulturguovddáš Sajosa šilljui. Váldoartistan dalle ledje Ruoŧa sápmelaš Sofia Jannok, Nanook-joavku Ruonáeatnamis ja rapmusihkar Ailu Valle. Eamiálbmotguossit bohte Komi dásseválddis. Ođđa áššin dan jagi festiválii bođii Ijahis Idja temáklubba, mii ordnejuvvui báikkálaš hoteallas. Dan jagi temán lei “Sápmi goes Retro”, mii oidnui gáktestiillain. Dat lei vuosttas jahki go festivála sáhtii čuovvut interneahttasáddaga bokte. Sáttaga lágidedje Sámi oahpahusguovddáža mediastudeanttat ja Yle Sámi doaimmahus. 2012 festivála dagai maiddái ođđa guossiolahusa go badjel 2000 olbmo gallededje festiválas vahkuloahpa áigge.
10-jagi ávvufestivála jagis 2013 lei ain stuorat go ovddit jagiid. Erenomážit mánáid ja nuoraid beaivi lei prográmma dáfus ain viidásut ja festiválaklubbat ordnejuvvojedje sihke bearjadaga ahte lávvardaga. Dán jagáš klubba temán lei ČSV-lihkadus. Váldokonsearttas čuojahedje earret eará heavyjoik-joavku Intrigue ja pop-artista Lovisa Negga sihke Angelit. Niko Valkeapää fas doalai iežas konseartta Sajosa auditorias bearjadaga.
Artistalistu
rievdat| Jahki | Artisttat |
|---|---|
| 2004 | Amoc, Satu Aikio, Wimme, Ante Mikkal Gaup, Ulla Pirttijärvi (FI) |
| 2005 | Vilddas (FI), Niko Valkeapää (NO), Anastasia Lapsui (RUS), Jiella (FI), Amoc & Aziz (FI), Poppoo (FI) |
| 2006 | Amoc (FI) |
| 2007 | Tiina Sanila Band (FI), Amoc (FI), Sofia Jannok (SE), Wimme (FI) |
| 2008 | SomBy (FI), Tiina Sanila Band (FI) |
| 2009 | Mollet (SE), Ulla Pirttijärvi (FI), SomBy (FI), Niillas Holmberg & Roope Mäenpää (FI), Aurora Borealis (RUS) |
| 2010 | Adjágas (NO), Angelit (FI), Heli Aikio (FI), Anna Morottaja (FI) |
| 2011 | Wimme (FI), Igor Koshkendei (Tuva), SlinCraze (NO), SomBy (FI), Niillas Holmberg ja Roope Mäenpää (FI), The Slap (FI), Juoigiid Searvi (NO, SE, FI), The Flying Gorillas (UK), The Slap, Biret-Ingá Pieski, Verddežat, Ruodja, Vuohču ritmajoavku, Stárat, Násttit, Sápmi Salmiak |
| 2012 | Sofia Jannok (SE), Sámi Jienat (NO, SE, FI, RUS), Komi Group (RUS), Nanook (Ruonáeanan), Ailu Valle (FI), Sabasy ja Macoumba Ndiaye, Irdon (FI), Hilbes (FI), Násttit (FI), Mihkku & Erke Ovllá (FI), Giehtaruohttasa nieiddat (FI), Neavrrit (FI), Ámmon Johnskareng (NO), Halvdan Nedrejord (NO) |
| 2013 | Niko Valkeapää (NO), Niiles-Jouni Aikio (FI), Annukka HIrvasvuopio-Laiti (FI), DJ Šielat (NO), Lovisa Negga (SE), Intrigue (NO), Máret Hildur Stueng (NO), Vladimir Khomenko (RUS) |
| 2014 | Amoc (FI), Mari Boine (NO), Felgen Orkester (NO), Veronika Usholik, Gubernator (RU), Ulla-Pirttijärvi Länsman (FI), Tiina Sanila-Aikio (FI), Niillas Holmberg (FI), Somby (FI), Choir Fossekallen (FI, NO, RU, SE), Aila-duo (FI), DJ-Oula (FI), Matti Morottaja (FI), Petra Magga-Vars (FI), Sila Fato (FI/SEN), Johan Anders Baer (NO) |
| 2015 | Jon-Henrik Fjällgren, Hildá Länsman (FI), DJ Eeverest, Arvvas, Wimme, Mingá, SomBy (FI), Mollet |
| 2016 | Ánnamáret Ensemble, Ulla Pirttijärvi & Ulda, Amoc (FI), Sofia Jannok (SE), Ylva, Irdon (FI), Felgen Orkester (NO) |
| 2017 | SlinCraze, Ára, Ravggon, Biru Baby, Marja Mortensson, Wimme & Rinne, Cheinesh Baitushkina |
| 2018 | A Tribe Called Red, Kevin Boine, Suõmmkar, Felgen orkester, Amoc, Ailu Valle & Trio Boogiemen, Solju, Tundra Electro, VILDÁ, Indigenous bastards, Nils-Heikki Paltto, Berit Alette Mienna, Ingá Elisá Påve Idivuoma, Hildá Länsman, Iŋgá-Máret Gaup-Juuso |
| 2019 | Wimme Saari, Mihkku Laiti, Aydar Churupov, Nils-Heikki Paltto, Niko Valkeapää, Anna Morottaja, Mari Boine, Article 3. Øystein Nilsen, Aydar Churupov, Katarina Barruk, Isák, Sančuari |
| 2020 | Ailu Valle, DJ Uyarakq, Gájanas, Iŋgá-Máret Gaup-Juuso, Juha Tornensis |