Diftoŋga

Dán artihkkalis dáidet leat čállinmeattáhusat. Jus háliidat, de divo daid ja váldde eret dan málle. Giitu!

Diftoŋga (greikkagillii δίφθογγος, "difthongos", "guvtiiguin jienaguin") lea vokálaráidu, mas lea goabbáge vokála celkko seamma stávvalis. Juos maŋŋálas vokálat gullaba sierra stávvaliidda, dát ii ráhkat diftoŋgga.

Davvisámegiela diftoŋggat

Vaikko hállangielas ja dialeavttain sáhttá leat eambbo, davvisámegiela čállingielas leat njeallje diftoŋgga:

• ea
• ie
• oa
• uo

Diftoŋganjuolgan

Davvisámegielas diftoŋga njuolgá dahjege rivde:

• ea --> e
• ie --> i
• oa --> o
• ua --> u

Diftoŋggat rivdet eaŋkalvokálan go deattohis stávvalis lea -e-, -o-, -ii- d. -ui- dahjege čuovvovaš dáhpáhusain bárrastávvalvearbbaiguin:

Preseansa

                           -at                 -it                -ut
   1.pers.duála.           vižže               bohte              gorro
   3.pers.pl.              vižžet              bohtet             gorrot
   neg.                    -                   -                  -

Preterihtta

                           -at                 -it                -ut
   1.pers.sg.              vižžen              bohten             gorron
   2.pers.sg.              vižžet              bohtet             gorrot
   3.pers.sg.              -                   bođii              -
   1.pers.duála            -                   bođiime            -
   2.pers.duála            -                   bođiide            - 
   3.pers.duála            -                   bođiiga            -
   1.pers.pl.              -                   bođiimet           -
   2.pers.pl.              -                   bođiidet           -
   3.pers.pl.              vižže               bohte              gorro
   neg.                    -                   -                  gorron

Konditionála

                          -at                 -it                 -ut
   1.pers.sg.              -                   -                  gorošin/gorolin
   2.pers.sg.              -                   -                  gorošt/gorolit
   3.pers.sg.              -                   -                  gorošii/gorolii
   1.pers.duála            -                   -                  gorošeimme/goroleimme
   2.pers.duála            -                   -                  gorošeidde/goroleidde
   3.pers.duála            -                   -                  gorošeigga/goroleigga
   1.pers.pl.              -                   -                  gorošeimmet/goroleimmet
   2.pers.pl.              -                   -                  gorošeiddet/goroleiddet
   3.pers.pl.              -                   -                  gorošedje/goroledje
   neg.                    -                   -                  goroše

Potentiála

                           -at                 -it                -ut
   1.pers.sg.              -                   bođežan            gorožan
   2.pers.sg.              -                   bođežat            gorožat
   3.pers.sg.              -                   bođeš              goroš
                                               (bođeža)           (goroža)
   1.pers.duála            -                   bođežetne          gorožetne          
   2.pers.duála            -                   bođežeahppi        gorožeahppi            
   3.pers.duála            -                   bođežeaba          gorožeaba              
   1.pers.pl.              -                   bođežit            gorožit
                                               bođežat            gorožat           
   2.pers.pl.              -                   bođežehpet         gorožehpet           
   3.pers.pl.              -                   bođežit            gorožit        
   neg.                    -                   bođeš              goroš

Imperatiiva

                           -at                 -it                -ut
   2.pers.sg.              -                   -                  -                   
   2.pers.duála            -                   -                  -                   
   2.pers.pl.              -                   bohtet             gorrot
   neg.                    -                   -                  - 

Optatiiva

                           -at                 -it                -ut
   1.pers.sg.              -                   bohton             gorron
   2.pers.sg.              -                   -                  -    
   3.pers.sg.              -                   bohtos             gorros
   1.pers.duála            -                   -                  -    
   2.pers.duála            -                   -                  -    
   3.pers.duála            -                   bohtoska           gorroska 
   1.pers.pl.              -                   bohtot             gorrot
   2.pers.pl.              -                   bohtet             gorrot
   3.pers.pl.              -                   bohtoset           gorroset
   neg.                    -                   -                  - 

Partisihppa

                           -at                 -it                -ut
                           -                   -                  gorron

Liŋkkat

• Lohkan.no - Diftoŋggat