Tool

Tool lea USA rock-joavku mii álggahuvvui Los Angelesis 1990. Joavkku lahtut leat lávlu Maynard James Keenan, gitárista Adam Jones, rumbbostalli Danny Carey ja basista Justin Chancellor. Chancellor lea leamašan joavkku basista 1995 rájes. Ovdalaš basista lei Paul D'Amour. Joavkku musihkka láve biddjojuvvot progressive metal-suorgái. Joavku lea vuovdán máŋggaid miljovnnaid albumaid miehtá máilmmi. Albumat mat leat lihkostuvvan buoremusat leat "Lateralus" ja "10 000 Days". Tool lea dovddus sin áidnalunddot musihkkafilmmaid geažil, main leat surrealisttalaš iešvuođat. Joavkku dovdoseamos bihtát leat ovdamearkka dihte "Sober", "Ænema", "Stinkfist", "Schism" ja "The Pot".

Dássážii lea Tool ráhkadan vihtta albuma, ovtta EP ja ovtta čoakkáldaga. Álggus lei heavy metal jietna mii boahtá ovdan vuosttaš albumas "Undertow" (1993). Joavku lei mearkkašahtti alternative metal-suorggis go nubbi album "Ænima" ilmmai 1996. Joavku ovttastahttet musihkalaš geahččaladdama, govvadáidaga ja dat viggamuš boahtá čielgasit ovdan goalmmát albumas "Lateralus" (2001) ja njealját albumas "10 000 Days" (2006). Viđat album "Fear Inoculum" ilmmai 2019.

Lávejit lohkat ahte Tool gokčá máŋga musihksuorggi, ovdamearkka dihte progressive rock, psychedelic rock ja art rock. Joavku lea ožžon rámi ja vuovdán olu albumaid.

Historjá

Álgojagit ja "Opiate" (1989-1992)

1980-logus Toola boahttevaš lahtut fárrejedje Los Angelesii. Sihke Paul D'Amour ja Adam Jones háliideigga filbmasuorgái. Maynard James Keenan lei lohkan govvadáidaga ja lei gávdnan barggu hábmet ealliidgávppiid. Danny Carey ja Keenan čuojaheigga dalle Green Jellÿ-joavkkus ja Carey čuojahii Carole King ja Pigmy Love Circus ovttas.

Keenanis ja Jonesis lei oktasaš ustit ja dainna lágiin soai gávnnadeigga. Keenan čuojahii musihka maid son lei bádden ovdalaš joavkkuin ja Jones anii ahte lávlunjietna lei nu buorre ahte son áiggui álggahit ođđa joavkku. Álgiiga jámmet ovttas ja seammás ohcegođiiga rumbbostalli ja basista. Carey deaivvai orrut Keenan bajábealde. Jones ja Carey gávnnadeigga Jones skuvlaviellja Tom Morello bokte. Carey álggii čuojahit daiguin go son "measta árkkálmastii sudno" go eará bovdejuvvon musihkarat eai dihtton. Buot lahtut gávdnojedje viimmat D'Amour oahpásnuvai sidjiide Jones ustiba bokte.

Joavku hárjehalle ja čuojahedje Los Angeles birrasiin. Guokte jagi golle ja de skearrofitnodat Zoo Entertainment hálidii čállit skearrošiehtadusa singuin. 1992 Zoo almmuhii joavkku EP-skearru "Opiate". Skearrus lei siŋgelat "Hush" ja "Opiate". Joavkku vuosttaš musihkkafilbma "Hush" čájehii ahte joavku vuosttildii Parents Music Resource Center, mii dalle háliidii sensureret musihka. Filbma čájehii joavkolahtuid álásin. Ledje gokčan vuolledábiid Parental Advisory darvagiiguin ja njálmmi teaippain. Joavku serve gierdomátkái, masa Rollins Band, Fishbone, Rage Against the Machine, White Zombie ja Corrosion of Conformity nai ledje searvan.

Undertow (1993–1994)

1993 ledje alternative rock ja grunge báres áigi. Tool almmuhedje vuosttaš album "Undertow". Album lei máŋggabealát ja dovdomassii earálágan go "Opiate". Albumas ledje bihtát maid joavku ii lean válljen bidjat ovdalaš skearrui, go dalle háliidedje garraset musihka. Šattai vuohon gierdomátki, earret miessemánus 1993. Áigumuš lei čuojahit Garden Pavilionas muhto fuobmájedje juste ovdal konsearta álggii ahte báiki gulai Scientologalaš Girkui mii ii eisege heiven joavkku jurddašanvuohkái, namalassii ahte olmmoš ii galgga čuovvut jáhku mii gáržžida olbmo ovdáneami. Keenan ii lávlon, baicce meagui dego sávza guldaleddjiide.

Siŋgel "Sober" menestuvai 1994 njukčamánus. Čuovvovaš siŋgel "Prison Sex" lei muitalii máná veahkaválddis. Dat suhtadii muhtin olbmuid.

Ænima ja (1996)

"Ænima" ilmmai 1996. Albumas lei dovdomassii earálágan jietna go vuosttaš album "Undertow". Dál lei jietna dovdomassii garraseabbo ja musihkas ledje progressiivalaš iešvuođat. Vuosttaš siŋgel "Stinkfist" ii gullon nu olu radios. MTV oanidedje bihtá ja musihkkafilmma oaččui nama "Track No. 1" ja ii "Stinkfist" go eai háliidan eardudit olbmuid. Lávlaga sánit maid rievdaduvvojedje.

Lateralus (2001-2005)

Ođđajagimánus 2001 Tool muitaledje ahte ođđa album, "Systema Encéphale", lea boađi boađi. Das ledje 12 bihtá, earret eará "Riverchrist", "Numbereft", "Encephatalis", "Musick", and "Coeliacus". Neahttasiiddut mat barge fiilajuohkimiiin dego Napster divve fiillaiguin main ledje daid bihtáid namat. Mánnu golai ja de joavku muitalii ahte ođđa albuma namma rievtti mielde lea "Lateralus". Namma "Systema Encéphale" lei suohttasa dihte. Dáinna albumain Tool lávkii ain lagabui art rock ja progressive rock. Album menestuvai miehtá máilmmi. Tool oaččui Grammy bálkkašumi "best metal performance" bihtá "Schism" dihte. Go joavku doalai giitosága de Carey giittii váhnemiiddis go soai leigga nagodan suinna birget, ja giitti vel neavrri. Basista Chancellor giittii áhčis go son lei anašan etniin.

10 000 Days

Dál ledje joavku čuojahan 15 jagi. Muhtumat lohke ahte Tool ledje ožžon oskkáldas guldaleddjiid. Neahtas lei olu sáhka mii son čuovvovaš albuma namma lea. Joavkku goalmmát album "10 000 Days" álgá bihtain "Vicarious". Dát album ii ožžon nu olu rámi go "Lateralus" lei ožžon muhto menestuvai goittotge hui bures.

Fear Inoculum (2012-dán áigái)

2014 Carey ja Jones muitaleigga ahte bearrašii gullevaš geatnegasvuođat ja diggeáššit ledje maŋidan viđat albuma. 2015 lei diggeáššit válbmanan ja joavku álge musihkain fas buot fámuiguin. Album maŋŋonii ahte maŋŋonii ja viimmat 2019 ilmmai "Fear Inoculum". Geassemánu 2020 joavku muitaledje ahte áigot šluhttet 2020 gierdomátkki COVID-19 pandemiija geažil.

Diskografiija

Albumat

• Undertow (1993)
• Ænima (1996)
• Lateralus (2001)
• 10,000 Days (2006)
• Fear Inoculum (2019)

EP:t

• Opiate (1992)