Teheran, muhtumin Tehran (persiagillii: تهران), lea Irana oaivegávpot[1][2] ja Teherana provinssa hálddahusguovddáš ja oaivegávpot.[3] Dat lea Irana stuorámus gávpot[4] ja okta máilmmi stuorámus gávpogis. Jagi 2016 álbmotlohkama mielde Teheranas orrot 8 693 706 olbmo.[5]

Azadi-toardna
Teheran ja Tochal-várri dálvve áigge jagi 2006
Teherana Chitgarjávri jagi 2019
Gávpoga namma persiagillii

Dálkkádat rievdat

Jagi báhkkaseamos mánnu lea suoidnemánnu, go gaskatemperatuvra 30,8 %. Galbmaseamos mánnu lea ođđajagimánnu, go gaskatemperatuvra lea 2,5 %. Jagi áigge arvá 230 mm. Teheranas lea geassemánus čakčamánnui goikkádat.

Skuvlejupmi rievdat

Tehran lea Irana stuorámus ja deháleamos skuvlen- ja oahpahanguovddáš. Oaivegávpotguovllus leat measta 50 universitehta ja allaskuvlla. Dain Teherana universitehta lea Irana boarráseamos allaskuvla. Dan historjá álgá juo 1800-logu gaskamuttus go Dar ul-Funun vuođđuduvvui. Dál universitehtas leat 32 000 studeantta 40 dieđagottis. Jagi 1986 rájes Universitehta dálkkasdieđalaš dieđagoddi lea leamaš sierra universitehta: Tehrana dálkkasdieđalaš universitehta.[6]

Johtolat rievdat

Teheranas lea riikkaidgaskasaš girdišillju (Imama Khomeini riikkaidgaskasaš girdišillju[7]), sisriikkalaš girdišillju (Mehrabad girdišillju[8]), oaiveruovdemáđiistašuvdna, metro, stuorra bussemetrofierpmádat, šleađgabusset ja stuorra fierpmádat eatnangeainnuin.

Girdinjohtolat rievdat

 
Iran Air-girdi Imama Khomeini riikkaidgaskasaš girdišiljus.

Teheranas leat guokte girdišilju: Mehrabadin girdišillju (THR)[8] ja Imama Khomeini riikkaidgaskasaš girdišillju (IKA).[7] Jagi 2007 rádjái Mehrabadin girdišillju lei riikkaidgaskasaš girdišillju, muhto dalle buot riikkaidgaskasaš girdinjohtolat sirdásii ođđa girdišilljui nappo Imama Khomeini riikkaidgaskasaš girdišilljui. Dal Mehrabadin girdišiljus lea dušše sisriikkalaš girdin- ja fráktajohtolat.

Bussemetrojohtolat rievdat

Váldoartihkal: Teherana bussemetro

 
Teherana bussemetrojohtolaga ruvttofálaldat

Teherana bussemetro (persiagillii: سامانه اتوبوس تندرو تهران) lea Irana vuosttaš bussemetrofierpmádat. Fierpmádaga vuosttaš linjá rahppojuvvui miessemánu 12. b. 2007. Mieđaid mieđaid rahppojuvvojedje lassi linjját ja dál leat oktiibuot 10 linjjá.

Metrojohtolat rievdat

 
Teherana metrokárta

Váldoartihkal: Teherana metro

Teherana metro rahpajuvvui jagi 1999. Vuosttaš metrolinnját rahppojuvvojedje jagiid 1999–2001.

Gáldut rievdat

  1. Iran Statistical Yearbook 1388 (2009–2010): Statistical Centre of Iran (via amar.org.ir). Čujuhuvvon 24.6.2020. (eaŋgalsgillii)
  2. de Planhol, Xavier. Teheran i. A Persian city at the foot of the Alborz. 20.7.2014. Čujuhuvvon 30.6.2020. (eaŋgalsgillii)
  3. Iran Statistical Yearbook 1391 (2012–2013): Statistical Centre of Iran (via amar.org.ir). Čujuhuvvon 24.6.2020. (eaŋgalsgillii)
  4. Brinkhoff, Thomas. Iran: Major and Midsize Cities: citypopulation.de. Čujuhuvvon 27.6.2020. (eaŋgalsgillii)
  5. Brinkhoff, Thomas. TEHRĀN: in Tehrān (Tehran): citypopulation.de. Čujuhuvvon 30.6.2020. (eaŋgalsgillii)
  6. About: Tehran University of Medical Sciences. Čujuhuvvon 30.6.2020. (eaŋgalsgillii)
  7. a á Tehran – Imam Khomeini International Airport / Ahmadabad Airport (IKA). Čujuhuvvon 30.6.2020.
  8. a á Tehran – Mehrabad International Airport (THR). Čujuhuvvon 30.6.2020.