Erohusat artihkkala «Čielgeađa» veršuvnnaid gaskkas
Sisdoallu sihkkojuvvon Sisdoallu lasihuvvon
--> |
Álkidahttán giela veahá... |
||
Gurgadas 9:
|}
'''Čielgeađa''' ({{g-la|medulla spinalis}}) gullá [[Guovddášnearvafierbmi|guovddášnearvafierbmái]] (CNS). Čielgeađa, [[Vuoiŋŋašskoađđi|čielgeskoađit]] ja [[nearvaruohtas|nearvaruohttasat]] leat čielgekánala siste. Čielgekanála lea dego guovdnji man čielgedávttit birastahttet. Čielgeađa lea [[refleaksa|refleavssaid]] guovddáš. Čielgeađa jođiha ovdamearkka dihte [[čibberefleaksa]] sáddekeahttá signála [[vuoigŋašat|vuoigŋašiidda]]. Čielgeađa
Čielgeađa lea sylinderhámat struktuvra mii
Čielgeađa lea bures suodjaluvvon, muhto go olmmoš bážáhallá dahje go garrasit beaškkiha biillain muora vuostá de čielgedávttit sáhttet doddjot dahje eaškálit. Dalle čielgeađa sáhttá gáržohallat. Čeabetčielgedávttit leat unnimusat ja rašimusat.
* ''Intumescentia cervicalis'' lea čielgeađđama segmeanttaid C4 ja T1 gaskkas. Anteriora ovssiin (''ramus'') vuolgá ''plexus brachialis'' mii innervere gieđaid.▼
Čielgeađa laktása bajil čielgeađajoatkagii ''(medulla oblongata)'' mii lea oaiveskálžžu vuolit ráiggi ''foramen magnus'' buohta. Njuoratmánáin čielgeađa nohká sullii nubbi ja goalmmát alinčielgedávtti (L2 ja L3) buohta. Buot čilgedávttiin leat nummirat. Ollesolbmuid čielgeađa nohká veahá badjeleappus sullii vuosttaš ja nubbi alinčielgedávtti (L1-L2) buohta. Dieinna lágiin čielgeađa dušše gávdno čielgekánala bajit guovtti goalmmádasas. Go váldá iskosa cerebrospinalgolgosis dát boahtá ávkin. Čugget nálu čielgeađđamii ii buvtte buriid muhto nubbi alinčielgedávtti vuolil eai jođe go ovdalis máinnašuvvon nearvagihppu. Nállu ii lábme maidege ja doaktárat leat viššalat čukkodit dákko.
* ''Intumescentia lumbosacralis'' lea segmeanttaid L1 ja S3 gaskkas. Anteriora ovssiin boahtá ''plexus sacralis'' ja ''plexus lumbalis'' mat innerveret julggiid. Nearvvat mat vulget dán assás nearvaoasis ráhkadit nearvagihppu man namma lea ''cauda equina'' (=heastaseaibi). Go dát nearvagihppu gáržžohallá de olmmoš buohccá Cauda equina syndromii. ▼
Čielgeađđamis leat 31 segmeanttat. 8 čeabeha buohta, 12 ratti buohta, 5 alimiid buohta, 5 gátnása buohta ja 1 seaibedávtti buohta. Juohke segmeanttas vuolgiba guokte čielgeađanearvva.
Čielgeađđama váldofunkšuvdna lea jođihit nearvaimpulssaid vuoigŋašiid ja rupmaša orgánaid gaskkas. Muhtimin čielgeađa iešalddes sádde mohtorsignalaid dehkiide "jearakeahttá" vuoigŋašiin. Dát signalat gohčoduvvojit refleaksan. ▼
Čielgeađa assu guovtti sajis. Dákko vulget nearvvat gieđaide ja julggiide:
▲*
▲*
▲Čielgeađđama
== Gáldut ==
| |||