Risttalaš Álbmotbellodat

bellodat Norggas
Dán artihkkalis dáidet leat čállinmeattáhusat. Jus háliidat, de divo daid ja váldde eret dan málle. Giitu!

Risttalaš Álbmotbellodat (dárogillii Kristelig Folkeparti) lea politihkalaš bellodat Norggas ásahuvvon jagis 1933.

Dát lea buorre artihkal.
Dát lea buorre artihkal.

RÁb:s leat 10 stuorradikkelahtu, 17 sátnejođiheaddji, 623 gielddastivrralahtu ja 46 filkadikkelahtu. Kjell Ingolf Ropstad lea 2019 rájes jođiheaddjin.

Bellodaga nuoraidorganisašuvdna lea Kristelig Folkepartis Ungdom (KrFU).

Politihkalaš vuođđu rievdat

Bellodat lea huksejuvvon risttalaš árvvuin, mii deattuha sivdnádusa ja olbmo árvvu. Bellodat háliida dan dihtii čavga gena- ja bioteknologiijalága, ja vuosttilda lága mii dikta olbmuid iežaset válljet abortta, ja maiddái vuosttildii oktasaš náittoslága. Seammás bellodagas olusat áŋgiruššet birasbargui, ja ovddideames geafes riikkaid.

Váldoáššit:

  • Válgafriddjavuohta smávvamannabearrasiidda
  • Boarrásiiddivššu arvu
  • Gahttet birrasa ja dálkkádaga
  • Geafivuođa hehttet Norggas ja máilmmis

Historjá rievdat

Bellodat ásahuvvui Biibbalskuvllas Bergenis 4.9.1933 Ingebrigt Bjørø bovdejumi vuođul, ja son leaige vuosttas jođiheaddji bellodagas.

Muhtun servodatdiehttit leat ovttaoaivilis ahte 1997 válga ja Kjell Magne Bondevika vuosttaš ráđđehus lea dat stuorámus mii lea dáhpahuvvan RaB historjjás. Bellodaga buoremus válga lea eahpitkeahttá stuorradiggeválga jagis 1997, goas bellodat oaččui 12,7 proseantta jienain. Bellodat leai bivnnut ja jagis 1998 oaččui bellodat olles 19.7 % jienain oaiviliskkadeamis maid Norsk Gallup dagai. Dan maŋŋel go bellodat šattai riikkaviidosažža lea jagi 2013 válga heajumus, dušše 4,2 proseantta. Bellodagas leat olu miellahtut jienastuslogu ektui buohtástaladettiin eará bellodagaide.

Bellodagas lei gitta 2013 rádjái risttalaš «dovddastanparagráfa», mii mearkkašii ahte juohkehaš gii háliidii válljejuvvot luohttámušdoaimmaide bellodagas fertii dovddastit risttalažžan ja ovttaoaivilat bellodaga vuođđooainnuin.

Ráđđehusat rievdat

Bellodagas leamas guokte stáhtaministtara: Lars Korvald ja Kjell Magne Bondevik. Bellodat lea searvan ovcci koališuvdnaráđđehusain:

Ráđđehus Áigodat Bellodagat
John Lyng 28.8.1963–25.9.1963 Olgeš, RÁb, Guovddáš (Gb), Gurut
Per Borten 12.10.1965–17.3.1971 Guovddáš, Olgeš, RÁb, Gurut
Lars Korvald 18.10.1972–16.10.1973 RÁb, Gurut, Gb
Kåre Willoch 14.10.1981–9.5.1986 Olgeš, RÁb, Gb
Jan P. Syse 16.10.1989–3.11.1990 Olgeš, RÁb, Gb
Kjell Magne Bondevik I 17.10.1997–17.3.2000 RÁb, Gb, Gurut
Kjell Magne Bondevik II 19.10.2001–17.10.2005 RÁb, Olgeš, Gurut
Erna Solberg 22.1.2019– Olgeš, Ovddádusbellodat, Gurut, RÁb

Erna Solberga ráđđehus lea jođihan 2013 rájes. 22.1.2019 rájes oassálastá RÁb ráđđehussii.

Bellodatnjunnožat rievdat

Parlamentáralaš jođiheaddji rievdat

Stuorradikkeválgga historihkka 1933–2009 rievdat

[1][2]

Jahkelohku Jienat Proseanta
jietnain
Stuorradikki
áirasat
1933 1
1936 2
1945 7,9% 8
1949 8,4% 9
1953 10,5% 14
1957 10,2% 12
1961 9,6% 15
1965 8,1% 13
1969 9,4% 14
1973 12,2% 20
1977 12,4% 22
1981[3] 219 179 9,4% 15
1985[3] 214 969 8,3% 16
1989[3] 224 852 8,5% 14
1993[3] 193 885 7,9% 13
1997[3] 353 082 13,7% 25
2001[3] 312 839 12,4% 22
2005[4] 178 885 6,8% 11
2009[5] 148 748 5,5% 10
2013[6] 158 475 5,6% 10
2017[7] 122 797 4,2% 8

Čujuhusat rievdat