Erohusat artihkkala «Guovža» veršuvnnaid gaskkas

Sisdoallu sihkkojuvvon Sisdoallu biddjon
Čoahkkáigeassu váilu
div.
Gurgadas 23:
La stå som skille til taksoboksen ovenfor -->
[[Fiila:Bear DSC04417.jpg|right|thumb|Guovža]]
<onlyinclude>'''Guovža''' (''Ursus arctos'') (ruškesguovža) lea dábáleamos guovžašládja. Dat gávdno [[Davvi-Amerihkká|Davvi-Amerihkás]], [[Eurohpá]]s, [[Afrihkká|AfrihkásAfrihká]]s, ja [[AsiaÁsia|Davvi-AsiasÁsias]], gos stuorámus máddodagat leat [[Alaska]]s, [[Kanáda]]s ja [[Ruošša]]s. Leat árvvusge sullii 150&nbsp;000–200&nbsp;000 ruškesguovžža máilmmis, ja dain leat sullii 90&nbsp;000–120&nbsp;000 Ruoššas. Jagis 2009 ledje duođaštuvvon 164 guovžža Norggas<ref>[http://www.forskning.no/artikler/2010/mai/249092 Forskning.no: «164 guovžža Norggas – ollu varrásat juohke njiŋŋelasa nammii»]></ref>. Ruškesguovža lea okta njeallje ovddasteaddjiin sogas ''Ursus''.</onlyinclude>
 
== Ruškesguovža ==
Ruškesguovžžaid genehtalaš šláddjivuohta lea stuorimus [[Eurasia]]s, ja danne rehkenastet dutkit ahte [[šládja]] lea álgoálggus vuolgán AsiasÁsias ja viidánan Davvi-Amerihkái.
 
Stuorimus ruškesguovža lea [[kodiakguovža]] (''Ursus arctos middendorffi''), [[vuollešládja]] mii sáhttá šaddat seamma stuoris ja vel stuorit nai go [[jiekŋaguovža]]. Dat gávdno dušše moatti sullos olggobealde [[Alaska]]. Meastta seamma stuora ruškesguovža gávdo maiddái [[Kamtsjatkanjárga|Kamtsjatkanjárggas]] ja [[Paramushirsuolu|Parammushirsullos]] Ruoššas, muhto diet guovža, mii gohčoduvvo ''kamtsjatkaguovžan'', ii leat dohkkehuvvon sierra vuollešládjan. Eambbo dovddus dáidá amerihkálaš vuollešládja leat, [[grizzlyguovža]] (''Ursus arctos horribilis''), man ollu dutkit oaivvildit gullat oktasaš vuollešládjii [[eurásialaš ruškesguovža|eurasialaš ruškesguovžžain]] (''Ursus arctos arctos)''. Datte leat ain ollu vástitkeahtes gažaldagat, ja danne oaivvildit oallugat ahte dat gullaba goabbatge vuollešládjii. Eurasialaš ruškesguovža lea dábálaččat unnit go namuhuvvon amerihkálaš vuollešlájat, muhto dat sáhttá maid rievddadit.
Gurgadas 33:
 
=== Geográfalaš lávdu ja eallinguovlu ===
Ruškesguovža gávdno viidát [[Davvi-Amerihkká|Davvi-Amerihkás]], [[Eurohpá]]s ja [[AsiaÁsia]]s, ja vel [[Hokkaido]]sullos [[Jahpán]]is. Ovdal gávdnui dat maiddái [[Atlasvárri|Atlasváriin]] [[Afrihkká|AfrihkásAfrihká]]s, davvin [[Mexico]]s ja lullin [[USA]]:s, nu go [[Sierra Nevada]]s ja [[Rocky Mountains]] lulimusas, diein guovlluin sáhttá dat dál leat nálehuvvan,.<ref name="Wilson og Ruff">Wilson og Ruff, 1999</ref>
 
Ruškesguovžžat ellet vaikko makkár habitáhtain, rittuin, vuvddiin, vumiin ja váriin. Dat eai leat ránttot temperatuvrra dáfus. Deaŧaleamos orru leame ahte lea mielamielde borramuš fidnemis ja čiehkádanbáikkit, ja dat dáidá dahkat ahte guovža sáhttá vánddardit áigodagaid mielde. Davvi-Amerihkás gávdno ruškesguovža juohkelágan eatnamiin, muhto Sibirjás orru válljeme vuvddiin orrut. Eurohpás lea guovža dábáleamos badjosiin.
Vižžojuvvon "https://se.wikipedia.org/wiki/Guovža" čujuhusas