Erohusat artihkkala «NATO» veršuvnnaid gaskkas

Sisdoallu sihkkojuvvon Sisdoallu biddjon
Čoahkkáigeassu váilu
div.
Gurgadas 1:
'''NATO''' dahjege sámegillii '''Davvi-[[Atlánta|Atlántta]] bealuštuslihttu''' (oan. ''[[eaŋgalsgiella|eaŋgalsgillii]]'NATO''', {{g-en|North Atlantic Treaty Organization}} ja {{g-fr|l'Organisation du Traité de l'Atlantique Nord}}, ''OTAN'') lea riikkaidgaskasaš bealuštuslihttu, mii vuođđoduvvuivuođđuduvvui [[cuoŋománu 4.]] b. [[1949]] [[Amerihká ovttastuvvan stáhtat|USA:s]], [[Washington D.C.]]:s. Dan nubbi virggálaš namma lea [[fránskkagiella|fránskkagillii]] '''l'Organisation du Traité de l'Atlantique Nord''' dahjege '''OTAN'''.
{{SDG}}
{{SDG}}
'''NATO''' dahjege sámegillii '''Davvi-[[Atlánta|Atlántta]] bealuštuslihttu''' (''[[eaŋgalsgiella|eaŋgalsgillii]] North Atlantic Treaty Organization'') lea riikkaidgaskasaš bealuštuslihttu, mii vuođđoduvvui [[cuoŋománu 4.]] [[1949]] [[Amerihká ovttastuvvan stáhtat|USA:s]], [[Washington D.C.]]:s. Dan nubbi virggálaš namma lea [[fránskkagiella|fránskkagillii]] '''l'Organisation du Traité de l'Atlantique Nord''' dahjege '''OTAN'''.
 
<br />
 
== Historjá ==
NATO lea 28 riikka gaskasaš suodjaluslihttu mii álggahuvvui 1948 [[Nubbi máilmmisoahti|nuppi máilmmesoađi]] maŋŋá. ÁigmušÁigumuš lei nannet sihhkarvuođa[[sihkkarvuohta|sihkkarvuođa]] goabbá nai bealde [[Atlánta|Atlántta]]. Vuođđoprinsihppa lei ahte go NATO-riika fallehuvvui de olles NATO fallehuvvui. Maŋŋel lea lihttu viiddiidanviiddidan ieža doaimma ja das leat vuogit mo gieđahallá kriisaid[[kriisa]]id ja mo ovddida riikkaidgaskasaš [[ráfi]].
 
Go NATO álggahuvvui lei [[nuortariikkat]] ja [[oarjeriikkat]] vuostálagaid. Nuorttil doaimmai Warsawalihttu[[Warsawa-lihttu]] ja oarjjil fas NATO. [[Sovjetlihttu]] lei šaddan vejolaš áittan Oarje-Eurohpá sihkkarvuhtii. Logi Oarje-Eurohpá riikkatriikka, USA ja Kanáda čálle šiehtadusa cuoŋománu 4. beaivvi man namma lei Atlánttalihttu[[Atlánta-lihttu]]. Guokte jagi dan maŋŋá álggahuvvui NATO.
 
[[Galbma soahti|Galbma soađi]] áigge leigga USA ja Sovjetlihttu vašálaččat, muhto eaba soađáskan gal. Dakkárlágan soahti ii lean várra sávahahtti, go goappá nai bealde ledje váimmusvearjjut mat sáhtte dagahit stuora roasuid. Go WarsawalihttuWarsawa-lihttu bieđganii 1991, de NATO stuorimus áitta jávkkai, ja lihttu álggii ođasnuvvat.
 
Dál (2020) leat NATO 28 miellahtu, ja máŋga dain ledje mielde WarsawalihtusWarsawa-lihtus. NATO:s lea dieđusge oktasašbargu riikkaiguin mat eai leat miellahtut.
 
== Lahtturiikkat ==
Vižžojuvvon "https://se.wikipedia.org/wiki/NATO" čujuhusas