Erohusat artihkkala «Olmmošvuoigatvuođaid oppamáilmmálaš julggaštus» veršuvnnaid gaskkas

Sisdoallu sihkkojuvvon Sisdoallu lasihuvvon
gd.
goalmmáda
Gurgadas 1:
[[Fiila:Eleanor_Roosevelt_and_Human_Rights_Declaration.jpg|mini|300x300px|Eleanor Roosevelt ja olmmošvuoigatvuođaid oppamáilmmálaš julggaštus.]]
 
'''Olmmošvuoigatvuođaid oppamáilmmálaš julggaštus'''<ref name="udhr">{{Neahttagáldu | namma = Olmmošvuoigatvuođaid oppamáilmmálaš julggaštus | čujuhus = http://unicode.org/udhr/d/udhr_sme.html | olggosaddi = Ovttastuvvan našuvnnat | čujuhuvvon = 03.06.2018}}</ref>, '''ON:a julggaštus olmmošvuoigatvuođaid birra'''<ref name="sv-sd">{{Neahttagáldu | namma = Olmmošvuoigatvuođat | čujuhus = https://www.sametinget.se/6060 | olggosaddi = Ruoŧa Sámediggi | čujuhuvvon = 03.06.2018}}</ref> dahje '''ON olmmošvuoigatvuođajulggaštus'''<ref name="sv-sd-2"/> lea julggaštus man [[Ovttastuvvan našuvnnat]] leat dohkkehan [[juovlamánu 10.]] b. [[1948]]<ref name="sv-sd-2">{{Neahttagáldu | čálli= Mikaelsson, Stefan, Nutti, Per Olof, Persson, Mona ja Svonni, Lars Wilhelm| namma = Ipmirdit go leanastivrrat maid olmmošvuoigatvuođat mearkkašit sámi álbmogii? | čujuhus = https://www.sametinget.se/83025?lang=sme&cat=16&idx=6 | olggosaddi = Ruoŧa Sámediggi | čujuhuvvon = 04.06.2018}}</ref> dan goalmmátgoalmmáda [[Ovttastuvvan našuvnnaid dievasčoahkkin|dievasčoahkkimis]]. Julggaštusa dohkkeheamis jienastedje 48 riikka. Ii mihkkige riika leat jienastan vuostái, muhto gávcci riikka biehtadedje jienasteamis ([[Sovjetlihttu]] ja eará [[nuortabloka|nuortablokka]] riikkat, [[Lulli-Afrihká]] ja [[Saudi-Arábia]]){{Gáldu váilo}}. Dohkkehanbeaivvi gudnin [[juovlamánu 10.]] b. ávvuduvvo juohke jagi [[Olmmošvuoigatvuođaid beaivi|olmmošvuoigatvuođaid beaivin]].
 
Dakkaviđe dan historjjálaš dáhpáhusa maŋŋel dievasčoahkkin ávžžui buot miellahtoriikkaid almmustahttit julggaštusa. Riikkaid dáhttojuvvui "juohkit ja lasihit dieđuid, lohkat ja čilget dan skuvllain ja eará oahppolágádusain eará riikkaid ja guovlluid beroškeahttá politihkalaš diliin".<ref name="udhr-fi">{{Neahttagáldu | namma = Universal Declaration of Human Rights - Finnish | čujuhus = http://www.ohchr.org/EN/UDHR/Pages/Language.aspx?LangID=fin | olggosaddi = Ovttastuvvan našuvnnat | čujuhuvvon = 03.06.2018|giella={{fi}} }}</ref>