Erohusat artihkkala «Guovdageaidnu» veršuvnnaid gaskkas

Sisdoallu sihkkojuvvon Sisdoallu lasihuvvon
Bohtta: Lasihii oaiviliskkadeami
Gurgadas 1:
{{WPiskkadeapmi}}
{{Buorre}}
{{Dát artihkal| muitala gieldda birra. [[Guovdageainnu márkan|Guovdageainnu márkanbáikki]]báikki birra lea sierra artihkal.}}
{{Gieldadieđut, Norga
| namma=Guovdageainnu suohkan</br />Kautokeino kommune
| vearjogovva=Kautokeino_komm.svg
| kárta=NO 2011 Kautokeino.svg
Gurgadas 18⟶ 19:
| olmmošlogu ovdáneapmi=[[File:Befolkningsutvikling kommune 2011.svg]]
}}
'''Guovdageainnu suohkan''' ({{g-no|Kautokeino kommune}}, {{g-fkv|Koutokeinon komuuni}}, {{g-fi|Koutokeinon kunta}}) lea suohkan [[Finnmárkku fylka|Finnmárkku fylkkas]] [[Norga|Norggas]]. Dan viidodat lea 9 707,4 &nbsp;km² <ref name="Kartverket" /> ja olmmošlohku lea 2 932 ássi <ref name="SSBbefolkning" />.
 
== Namma ==
Gurgadas 27⟶ 28:
== Veahkat ==
[[File:Kautokeino, kirke.jpg|145px|thumb|left|[[Guovdageainnu girku]]]]
Jagi 2011:s lei olmmošlohku Guovdageainnus 2 927 ássi. Badjel 2000 olbmo orrot [[Guovdageainnu márkanbáiki|Guovdageainnu márkanbáikkis]]. [[Máze]]s gaskal Guovdageainnu ja [[Áltá|Álttá]] ásset lagabui 400 olbmo. Leat 763 olbmo geat leat gaskkal 0-19 jagi boarrásat. Badjel 50 % álbmogis leat vuollel 30 jagi ja badjel 66 jagi boarrásat leat vuollel beali Norgga gaskamearis. <ref name="Guovdageainnu birra suohkana siidduin" />
== Geografiija ==
[[File:This is the center of the sami town Kautokeino.jpg|thumb|[[Guovdageainnu márkanbáiki]]]]
Guovdageaidnu lea viidodaga ektui Norgga stuorámus suohkan 9 707,4 njealjehaskilomehteriiguin. <ref name="Kartverket">http://www.kartverket.no/Kunnskap/Fakta-om-Norge/Arealstatistikk/Arealoversikt/?si=CA316A88782D0E3B4B8360B59BC1A66C&rid=1737518944&sn=Statkart</ref> Guovdageainnu rádjesuohkanat leat [[Návuotna]] ja [[Áltá]] davvin, [[Kárášjohka]] nuortin, [[Ráisa]] oarjin ja [[Suopma|Suoma]] bealde [[Eanodat]] lullin. <ref name="Guovdageainnu birra suohkana siidduin">http://www.kautokeino.kommune.no/finnmark/kautokeino/kautokeinok2.nsf/id/452712D2707BF0DF41256CF500542BE2?OpenDocument</ref>
 
Guovdageainnu čađa golgá [[Guovdageaineatnu]].
Gurgadas 45⟶ 46:
=== Giella ===
[[Fiila:Kautokeino map.jpg|thumb|200px|Guovdageainnu kárta]]
Sámegiella lea virggálaš giella sihke sápmelaččain ja almmolaš hálddahusas ja birrasiid 90 % álbmogis lea davvisámegiella eatnigiellan. <ref name="Guovdageainnu birra suohkana siidduin" /> Guovdageaidnu lei vuosttaš ja guhká áidna suohkan Norggas gos sámegiella lea dásseárvosaš giella dárogielain almmolaš hálddahusas.
 
==== Skuvlagiella ====
[[Fiila:Kautokeinoungdomsskole.JPG|200px|thumb|left|Guovdageainnu nuoraidskuvlla šilta]]
Guovdageainnus vuođđoskuvlla ohppiid eanetlogus lea sámegiella skuvlagiella. Dušše unna oasáš vuođđoskuvlla ohppiin lea dárogiel oahpahusas. Skuvllas leat sierra dárogielklássat, muhto dain leat máŋgga ceahki seamma klássas. <ref name="Mánáidskuvla" /><ref name="Nuoraidskuvla" />
 
=== Sápmelaččat ===
Guovdageaidnu lea sámeguovllu gielalaš ja kultuvrralaš guovddáš. Gielda lea Norgga stuorámus sámi suohkan ja boazodoalu guovddáš. <ref name="Guovdageainnu birra suohkana siidduin" />
 
==== Sámi álbmotbeaivvi ávvudeapmi ====
[[Fiila:Sami flag.svg|100px|right|border]]
Sámi álbmotbeaivvi lávejit ávvudit Báktehárjjis, ja doppe ortnejuvvojit doalut 6.2. <ref name="Samefolkets dag1">http://www.kautokeino.kommune.no/finnmark/kautokeino/kautokeinok.nsf/id/C108A528019EF5B8C12573E2003C5BBB?OpenDocument</ref><ref name="Samefolkets dag2">http://www.kautokeino.kommune.no/finnmark/kautokeino/kautokeinok.nsf/id/2A61F901CA537E414125782B002EA214?OpenDocument</ref> Vuođđoskuvlla šilljus lea unna ávvudeamaš gos levget [[Sámi leavga|Sámi leavggain]] <ref name="Samefolkets dag1" /><ref name="Samefolkets dag2" /> ja lávlut [[Sámi soga lávlla|Sámi soga lávlaga]].
 
=== Dážat ===
Gurgadas 68⟶ 69:
=== Politihkka ===
[[Fiila:Klemet Erland Hætta.jpg|200px|thumb|right|[[Klemet Erland Hætta]]]]
Guovdageainnu sátnejođiheaddji lea [[Klemet Erland Hætta]]. <ref>http://www.kautokeino.kommune.no/finnmark/kautokeino/kautokeinok2.nsf/id/908858DA9A8BB84541256DD3004D4E41?OpenDocument</ref>
 
==== Nuoraid jienastanlohpi ====
Guovdageainnus besse 16- ja 17-jahkásaččat jienastit 2011 jienasteamis. Dát lei [http://www.regjeringen.no/se/dep/krd/tema/valg-og-demokrati/forsok-med-stemmerett-for-16-ainger.html?id=581646 Norgga ráđđehusa] vuohki geahččalit boktit nuoraid politihkkalaš engašemeantta. Geahččalanortnet galgá guorahallat leago ávki nuoraide addit vejolašvuođa jienastit ja dan bokte boktit sin beroštumi váikkuhit báikkalaš servodateallima ja vejolašvuođa váikkuhit báikkálaš áššiid. Guovdageaidnu lei mielde geahččalanortnegis mas 20 eará suohkana oassálaste. <ref>http://www.regjeringen.no/nb/dep/krd/kampanjer/valg/forsok-med-stemmerett-for-16-aringer-2.html?id=581646</ref>
 
==== Válgabiire ====
Gurgadas 78⟶ 79:
=== Skuvllat ===
[[Fiila:Samisk-vgs.JPG|250px|thumb|left|[[Sámi joatkkaskuvla ja boazodoalloskuvla]]]]
Guovdageainnus leat oalle olu skuvllat. Stuorámus dain lea [[Sámi allaskuvla]], gosa bohtet studeanttat birra Sámi. <ref>http://samiallaskuvla.no/index.php?c=63&kat=Allaskuvlla+birra</ref> Dasa lassin leat [[Sámi joatkkaskuvla ja boazodoalloskuvla]] <ref>http://www.samisk.vgs.no</ref> ja [[Guovdageainnu mánáidskuvla|Guovdageainnu mánáid]]- <ref name="Mánáidskuvla">http://www.kautokeino.kommune.no/Finnmark/Kautokeino/kautokeinok2.nsf/id/0274770580DD4F1441256F96004343BF?OpenDocument</ref> ja [[Guovdageainnu nuoraidskuvla|nuoraidskuvla]]<ref name="Nuoraidskuvla">http://www.kautokeino.kommune.no/Finnmark/Kautokeino/kautokeinok2.nsf/id/1D546141B6115DEA41256F9500488925?OpenDocument</ref>. Máze gilis lea maid [[Máze lagasbirasguovddáš]]. Láhpoluobbala gilis lei maid ovdal skuvla, [[Láhpoluobbala skuvla]], muhto dat heaittihuvvui jagis [[2012]] danne go ledje beare unnán oahppit. <ref>http://www.avvir.no/vivvo_general/2673.html</ref>
 
=== Ekonomiija ja fitnodagat ===
Gurgadas 88⟶ 89:
== Vearjogovva ==
 
Vearjogovva lea gollelávvu alit vuođus<ref>{{Neahttagáldu | Čujuhus= http://www.kautokeino.kommune.no/finnmark/kautokeino/kautokeinok2.nsf/id/749C949C43BC332A41256F0200356DD0?OpenDocument | Namma = Kommunevåpen - Kautokeino kommune | Čálli= | Vuorkáhápmi= | Lassidiehtu= | Bargu= | Beaivemearri= | Olggosaddinbáiki= | Olggosaddi= Guovdageainnu suohkan |Referánsabeaivi= geassemánu 16. 2012}}</ref>.
 
== Historjá ==
Gurgadas 142⟶ 143:
 
== Liŋkkat ==
 
* [http://www.kautokeino.kommune.no Kautokeino kommune]
 
Gurgadas 148:
{{Finnmárkku gielddat}}
 
[[CategoryKategoriija:Guovdageaidnu| ]]