Erohusat artihkkala «Thorbjørn Jagland» veršuvnnaid gaskkas

'''Thorbjørn Jagland''' (riegadanriegádan 5. beaivvi skábmamánus 1950:s Drammenis, dalle Thorbjørn Johansen) lea norgga politihkkár ja mielláhttumiellahttu [[Norgga Bargiidbellodat|Norgga Bargiidbellodagas]]. Son šattai 1. beaivve golggotmánus 2009 Eurohpáráđi generálačálli. Son lei Bargiidbellodaga jođiheaddji 1992is1992:s 2002 rádjai, stádaministtarstáhtaministtar 1996-1997, olgoriikaministtar 2000-2001 ja stuoradiggepresideantta 2005-2009.

==BiografijaBiografiija==

Thorbjørn Jagland bajásšattai Buskerudas. Su áhčči Helge Johansen lei sveisejeaddji ja su eadni Ingrid, riegádan Bjerknes, lei goahkka. Álggu 1950-logus rievdadii bearaš goarggu Johansenis Jaglandain. Jagland lea ráhkaduvvon goargu maid bearaš gávnnai ovtta girjjis loahpas 1940-loguin. Jagland álggii lohkat sosiálaekonomalaš ámmátstudieámmátstudium Oslo Universitehtas, muhto heittii go lei geargan nuppi osiin ja oaččui exam.oecon dási.

Jagland lea aktiivvalaš girječálli ja lea olggosaddán máŋga girjji, earret eará Mu eurohpalaš niehku (Min europeiske drøm) 1990:s, Reive (Brev) 1995:s, Min''Vår rašessårbare máilbmiverden'' (Vår"Min sårbarerašes verdenmáilbmi") 2001:s ja ''Ti teser om EU og Norge'' 2003:s.

Jagland álggahii iežas politihkalaš bargu AUF:as Buskerudas, go son lei jođiheaddji 1973-1976 áigodagas. 1975-1983 lei son dasa lassin miellahttu fylkkadikkis Buskerudas. Son lei observatora FN:a váldočoahkkimis 1976 čavčča, ja 1977 šattai jođiheaddji AUF guovddážis. Dan maŋŋel lei guorahallančálli Norgga Bargiidbellodagas. Son lei konstruerejuvvon bellodatčálli 1986-1987, ja válljejuvvui bellodatčállin 28. beaivvi njukčamánus 1987s1987:s gitta 8. beaivái skábmamánus 1992. Son lei čálli lávdegoddebarggus mii bijai vuođu bellodaga politihkkii stuoradiggeáigodagas 1986-1989. Dan maŋŋel válddii badjelasas jođiheaddjibarggu bargiidbellodagas 1992:s Gro Harlem Brundtlanda maŋŋel. Dán barggus son lei gitta 10. beaivái skábmamánus 2002, go Jens Stoltenberg álggi danin.

===StádaministtarStáhtaministtar===

Maŋŋel go Gro Harlem Brundtland válljii heaittihit iežas barggu politihkarin 25. beaivvi golggotmánus 1996:s, šattai Jagland su maŋisboahtti stádaministtarinstáhtaministtarin, jagi maŋŋel stuoradiggeválgga 1997:s. Válgakámppas son logai jienasteddjiide ahte son ja Bargiidbellodat geassádit ráđđehusposišuvnnas jus bellodat ii oaččo 36,9 proseantta válggas, mii lei man ollu bellodat ja Brundtland ožžo 1993:a válggain. Bargiidbellodat oaččui dusse 35 proseantta jienain, ja nu heittii stádaministtarinstáhtaministtarin. Jaglanda ráđđehusa maŋŋel čuovui Kjell Magne Bondevika vuosttaš ráđđehus.

Go Jagland buvttii iežas álginjulggaštusa 29. beaivvi golggotmánus 1996, šattai dajahus ”Norgga''Norgga viessu”viessu'' (Det norske hus) govvan árvooktasašvuođas norgga servodagas. Jagland ii rievdadan politihka maid Brundtland lei ásahan, muhto dat jahki stádaministtarinstáhtaministtarin lei goitge muoseheapme, erenoamážit go lonuhedje stádaráđiid. Terje Rød-Larsen heittii plánenministtarvirggis 35 beaivvi maŋŋel, ovdal go Grete Faremo heittii Berge Furre-ášši dihte. Anne Holt maid válljii heaitit justisministtarinjustiisaministtarin oanehaš áiggi maŋŋel.

Son lei olgoriikaministtar Jens Stoltenberga vuosttaš ráđđehusas 17. beaivvi njukčamánu 2000:s gitta 19. beaivvi golggotmánu 2001:iii. Dan maŋŋel šattai jođiheaddji Stuoradikki Olgoriikakomitéas.

Stuoradiggeválggaid maŋŋel 2005:s válljejuvvui Jagland Stuorradiggepresideantan, ja šattai de vuosttažin gii lea leamaš sihke stádaministtarstáhtaministtar, olgoriikaministtar ja stuoradiggepresideantta. Dan botta go lei stuoradiggepresideantta lei Jagland áŋgir servodatdigaštallamiin, muhto ii searvan bellodatpolitihkalaš digaštallamiidda.